Domowe… i nie tylko sposoby na sprawdzanie wilgotności drewna

Jedną z kluczowych zasad czystego spalania biomasy drzewnej, utrzymywania w czystości swojego urządzenia (kominka lub pieco-kominka), a także osiągania największej sprawności energetycznej z drewna jest używanie dobrej jakości materiału. W tym artykule chodzi nam o dostatecznie suche drewno.

Według ogólnie przyjętych norm i wytycznych Ekoprojekt 2022 biomasa drzewna do spalania nie powinna przekraczać 20% swojej wilgotności.

Warto zatem poznać skuteczne sposoby sprawdzania poziomu wilgotności zakupowanego drewna. W poniższym artykule przybliżymy różne możliwości diagnozy tego zjawiska.

1. Ogranoleptycznie
   
   
   
   Najprostszy i najbardziej prymitywny (ale dla doświadczonego użytkownika, bardzo skuteczny sposób 🙂 ) to po prostu porównanie w dłoni ciężaru drewna świeżo przywiezionego oraz zbliżonego wielkością tego samego gatunku kawałka drewna, którego czas sezonowania jest nam znany. Bierzmy pod uwagę, że sezonowanie to nie do końca to samo co osuszenie drewna. To pierwsze oznacza raczej „pozbycie się” z masy drzewnej soków i wilgotności właściwej. Są to głównie woda i rozpuszczone w niej sole mineralne. Drugi natomiast temat – osuszanie drewna to inaczej pozbycie się wilgoci chwilowej z np. zmokniętej szczapy. Różnica w czasie suszenia – kolosalna! Drewno sezonowane w warunkach przydomowej drewutni to zazwyczaj około 2-3 lat, osuszanie mokrej szczapy od deszczu to około 5 godzin w warunkach dobrego nasłonecznienia i wiatru.

2. Domowe laboratorium
   Aby sprawdzić porównywalnie wilgotność drewna możemy też „pobawić” się nieco w swoistą alchemię. Tzn. Potrzebujemy elektroniczną wagę kuchenną, kilka próbek drewna oraz piekarnik kuchenny.
   Odcinamy kawałki drewna o grubości około 2 cm, następnie wysuszamy je w piekarniku w temperaturze około 105 stopni Celsjusza przez około 12 godzin i ważymy ponownie. Daną wagę próbek podstawiamy do wzoru:
   
   
   

      

   
   Cw – waga świeżej próbki
   Cs – waga wysuszonej próbki
   
   
   Nasze wyliczenia sprowadzą się tutaj do stosunku masy wody w suchej próbce, nie zaś do stosunku wody w całej masie. Dla przykładu:
   jeśli nasza „mokra” próbka drewna waży 100 g, natomiast po wysuszeniu waży 65 g, wówczas mamy:
   
   
   

      

   
   

      

   
   

      

3. Stan kory
   
   
   
   Możemy też przyjrzeć się korze na polanie drewna. Jeśli oddziela się ona stosunkowo łatwo to drewno powinno być suche. Jeśli natomiast kora trzyma się dość mocno masy drzewnej, drewno raczej nie nadaje się do palenia w kominku.

4. Odcień drewna
   
   
   
   Drewno wilgotne ma kolory są żywe i intensywne. Drewno sezonowane ma kolory bardziej stonowane i brakuje mu charakterystycznego połysku. Przy okazji warto zwrócić uwagę na przebarwienia, gdyż świadczyć mogą o obecności grzybów i pleśni, obniżających wartość opałową biomasy.

5. Obserwacja procesu spalania
   
   
   
   Jeśli podczas palenia w kominku widzimy na jego ściankach i na samym drewnie (głównie w miejscu poprzecznego przecięcia) krople wody (i nie są one spowodowane nieogrzewanym pomieszczeniem – wówczas świadczyć one mogą o kondensacji pary wodnej w wyziębionym wkładzie), miejmy pewność, że nasze drewno wymaga dłuższego procesu wietrzenia i suszenia.

6. Wilgotnościomierz
   Aby mieć 100% pewność co do stanu wilgotności naszego opału, musimy zmierzyć próbkę drewna wilgotnościomierzem. Mierzy on opór elektryczny między elektrodami. Oczywistym jest, iż drewno mokre lepiej przewodzi prąd, suche zaś słabiej. Wartość, która nas interesuje to rzecz jasna poniżej 20%.
   Jeśli nie chcemy wyposażać się w takie urządzenie, warto poprosić tartak lub sprzedawcę o takowy pomiar w naszej obecności lub wystawieni odpowiedniego certyfikatu po dokonanym pomiarze. Większość składów opału posiada taki przyrząd. Warto zatem korzystać z usług tego typu dostawców.
   
   Zastosowanie powyższych metod pozwoli nam na wybór materiału opałowego o odpowiednich wartościach a co za tym idzie utrzymanie szyby, wkładu i komina w czystości oraz 100% wykorzystanie drewna jako opału bez marnowania jego kaloryczności i zanieczyszczania środowiska, o czym piszemy w osobnym artykule.